Szczegółowe zasady rachunkowości dotyczące rozliczania transakcji przejęcia zaprezentowano w punkcie 5.6.
Nabycie jednostek świadczących usługi medyczne (w 2018 roku to: Centrum Medyczne św. Łukasza sp. z o.o. oraz Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej Multimed sp. z o.o.) ma na celu uzupełnienie oferowanych przez Grupę PZU ubezpieczeń oraz usług zdrowotnych. Rozwój oferty usług medycznych oraz ubezpieczeń zdrowotnych stanowi jeden z głównych elementów realizacji strategii Grupy PZU. Realizacja części usług w placówkach własnych pozwoli zwiększyć konkurencyjność Grupy PZU na tym rynku. Ujęta w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wartość firmy jest efektem planowanego wzrostu skali tego segmentu usług i generowanego przez ubezpieczenia zdrowotne wolumenu świadczeń przy jednoczesnej poprawie rentowności tych usług, dzięki pozostawieniu w Grupie PZU części marży.
2.4.1. Nabycie akcji Pekao
8 grudnia 2016 roku, PZU działający w konsorcjum z PFR podpisały z UniCredit S.p.A. („Sprzedający”, „UniCredit") umowę sprzedaży pakietu akcji Pekao („SPA”).
W dniu zamknięcia transakcji, tj. 7 czerwca 2017 roku PZU nabył bezpośrednio akcje Pekao reprezentujące ok. 20% ogólnej liczby głosów a PFR jednocześnie nabył bezpośrednio akcje Pekao reprezentujące ok. 12,8% ogólnej liczby głosów.
W wyniku tej transakcji PZU uznał, że 7 czerwca 2017 roku objął kontrolę nad Pekao.
Cena, którą uzgodniły Strony to 123 zł za jedną akcję, co implikowało łączną cenę 10 589 mln zł za cały pakiet nabywany przez PZU i PFR, z czego cena za pakiet nabywany przez PZU wynosiła 6 457 mln zł. Cena zawierała także zapłatę za nabyte prawo do uchwalonej przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Pekao 19 kwietnia 2017 roku dywidendy w wysokości 8,68 zł na jedną akcję, czyli łącznie 456 mln zł.
Ostateczne rozliczenie nabycia Pekao
Rozliczenie nabycia akcji Pekao na dzień objęcia kontroli przeprowadzono na podstawie danych sporządzonych na 31 maja 2017 roku. Nie wystąpiły istotne różnice danych księgowych pomiędzy 31 maja a 7 czerwca 2017 roku.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera ostateczną wartość godziwą nabytych aktywów i zobowiązań (w szczególności portfela kredytowego) W trakcie kalkulacji wartości firmy:
Poniżej zaprezentowano ostateczne rozliczenie transakcji na podstawie wartości godziwej nabytych aktywów i zobowiązań.
Aktywa | Wartość bilansowa | Korekta do wartości godziwej (rozliczenie prowizoryczne) | Korekta – rozliczenie ostateczne | Wartość godziwa | Komentarz |
Wartość firmy | 56 | (56) | - | - | Wyeliminowano wartość firmy ujętą w bilansie Pekao i rozpoznano jako część wartości firmy z nabycia akcji Pekao. |
Wartości niematerialne | 544 | 1 450 | - | 1 994 | Zidentyfikowano nowe składniki aktywów: znak towarowy – 340 mln zł; relacje z klientami posiadającymi rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (CDI, ang. core deposit intangible) – 1 000 mln zł; relacje z klientami posiadającymi pożyczkę gotówkową PEX – 110 mln zł. |
Inne aktywa | 192 | - | - | 192 | |
Rzeczowe aktywa trwałe | 1 403 | 253 | 51 | 1 707 | Wyceniono do wartości godziwej nieruchomości wyceniane przez Pekao według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie i odpisy z tytułu utraty wartości. |
Nieruchomości inwestycyjne | 25 | - | 2 | 27 | |
Jednostki wyceniane metodą praw własności | 154 | 400 | - | 554 | Wyceniono do wartości godziwej udziały w jednostkach stowarzyszonych (PIM i Xelion), wyceniane przez Pekao metodą praw własności. |
Aktywa finansowe | 157 634 | (1 199) | - | 156 435 | |
Utrzymywane do terminu wymagalności | 4 507 | 22 | - | 4 529 | Wyceniono do wartości godziwej aktywa wyceniane przez Pekao w zamortyzowanym koszcie. |
Dostępne do sprzedaży | 22 168 | 151 | - | 22 319 | Wyceniono do wartości godziwej instrumenty kapitałowe prezentowane przez Pekao w koszcie historycznym i uspójniono wycenę niektórych aktywów zgodnie z modelami funkcjonującymi w Grupie PZU. |
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | 2 886 | - | - | 2 886 | |
Pochodne instrumenty zabezpieczające | 325 | - | - | 325 | |
Pożyczki | 127 748 | (1 372) | - | 126 376 | Wyceniono do wartości godziwej portfel kredytowy. |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 867 | (67) | (10) | 790 | Naliczono podatek odroczony od wprowadzonych korekt do wartości godziwej. |
Należności | 2 542 | (16) | - | 2 526 | Wyceniono do wartości godziwej należności. |
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych | 4 981 | - | - | 4 981 | |
Aktywa przeznaczone do sprzedaży | 48 | (2) | - | 46 | Wyceniono do wartości godziwej nieruchomości przeznaczone do sprzedaży. |
Aktywa, razem | 168 446 | 763 | 43 | 169 252 |
Zobowiązania | Wartość bilansowa | Korekta do wartości godziwej (rozliczenie prowizoryczne) | Korekta – rozliczenie ostateczne | Wartość godziwa | Komentarz |
Rezerwy na świadczenia pracownicze | 381 | 40 | - | 421 | Wyceniono rezerwę na urlopy do wartości godziwej. |
Inne rezerwy | 249 | 46 | - | 295 | Wyceniono rezerwy do wartości godziwej. |
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 5 | - | - | 5 | |
Zobowiązania finansowe | 141 297 | 43 | - | 141 340 | Wyceniono do wartości godziwej zobowiązania wyceniane w zamortyzowanym koszcie. |
Inne zobowiązania | 4 990 | 66 | - | 5 056 | |
Zobowiązania, razem | 146 922 | 195 | - | 147 117 |
Aktywa netto | Wartość bilansowa | Korekta do wartości godziwej (rozliczenie prowizoryczne) | Korekta – rozliczenie ostateczne | Wartość godziwa | Komentarz |
Aktywa netto przypadające udziałowcom Pekao | 21 509 | 568 | 43 | 22 120 | Wpływ powyższych przeszacowań na wartość aktywów netto przypadających udziałowcom Pekao |
Udziały niekontrolujące | 15 | - | - | 15 | |
Aktywa netto, razem | 21 524 | 568 | 43 | 22 135 |
W rozliczeniu nabycia Grupa PZU pomniejszyła przekazaną zapłatę o kwotę 456 mln zł stanowiącą cenę za prawo do otrzymania dywidendy wypłaconej z zysków osiągniętych przez Pekao przed dniem przejęcia, którą na dzień objęcia kontroli przez PZU wykazano jako należność, a otrzymano 6 lipca 2017 roku.
Kalkulacja wartości firmy | Rozliczenie prowizoryczne | Korekta – rozliczenie ostateczne | Rozliczenie ostateczne |
Przekazana zapłata | 6 001 | - | 6 001 |
Przekazane środki pieniężne | 6 457 | - | 6 457 |
Korekta o kwotę stanowiącą cenę za prawo do otrzymania dywidendy | (456) | - | (456) |
Wartość udziałów niekontrolujących (80,00% udziału w wartości godziwej aktywów netto Pekao) | 17 662 | 34 | 17 696 |
Wartość godziwa możliwych do zidentyfikowania aktywów netto Pekao | (22 077) | (43) | (22 120) |
Wartość firmy | 1 586 | (9) | 1 577 |
Wartość firmy nie będzie pomniejszała dochodu do opodatkowania.
2.4.2. Nabycie pozostałych spółek
9 stycznia 2018 roku PZU Zdrowie SA nabyło 360 udziałów spółki Centrum Medyczne św. Łukasza sp. z o.o. stanowiących 100% kapitału zakładowego i upoważniających do 100% głosów na zgromadzeniu wspólników o wartości nominalnej 600 zł każdy.
Od dnia objęcia kontroli, tj. od 9 stycznia 2018 roku Centrum Medyczne św. Łukasza sp. z o.o. objęto konsolidacją.
31 grudnia 2018 roku Elvita nabyła 500 udziałów Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Multimed sp. z o.o. stanowiących 100% kapitału zakładowego i upoważniających do 100% głosów na zgromadzeniu wspólników o wartości nominalnej 1 tys. zł każdy.
Od dnia objęcia kontroli, tj. od 31 grudnia 2018 roku Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej Multimed sp. z o.o. objęto konsolidacją.
Rozliczenie nabycia
Wartość godziwa przejętych aktywów na moment objęcia kontroli | Rozliczenie prowizoryczne |
Aktywa finansowe | 7 |
Należności | 2 |
Inne aktywa | 2 |
Aktywa łącznie | 11 |
Zobowiązania | 3 |
Udział w wartości godziwej nabytych aktywów netto | 8 |
Wartość godziwa przekazanej zapłaty – środki pieniężne | 33 |
Wartość firmy | 25 |
Wartość firmy nie będzie pomniejszała dochodu do opodatkowania.
Skonsolidowany rachunek zysków i strat uwzględniający przejęte jednostki
Poniższa tabela prezentuje kwoty przychodów oraz zysków Grupy PZU z uwzględnieniem danych finansowych nabytych jednostek zależnych (Centrum Medycznego św. Łukasza sp. z o.o. i Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Multimed sp. z o.o. wyliczone w taki sposób, jak gdyby datą przejęcia dla wszystkich połączeń przeprowadzonych w trakcie roku był początek roku.
Skonsolidowany rachunek zysków i strat | 1 stycznia - 31 grudnia 2018 |
Składki ubezpieczeniowe przypisane brutto | 23 470 |
Udział reasekuratorów w składce ubezpieczeniowej przypisanej brutto | (755) |
Składki ubezpieczeniowe przypisane netto | 22 715 |
Zmiana stanu rezerwy składki ubezpieczeniowej netto | (365) |
Składki zarobione netto | 22 350 |
Przychody z tytułu prowizji i opłat | 3 374 |
Przychody netto z inwestycji | 11 679 |
Wynik netto z realizacji instrumentów finansowych i inwestycji | (15) |
Zmiana wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe i odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych | (1 804) |
Zmiana netto wartości godziwej aktywów i zobowiązań wycenianych w wartości godziwej | 770 |
Pozostałe przychody operacyjne | 1 713 |
Odszkodowania, świadczenia oraz zmiana stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych | (14 980) |
Udział reasekuratorów w odszkodowaniach, świadczeniach oraz zmianie stanu rezerw techniczno- ubezpieczeniowych | 417 |
Odszkodowania i świadczenia ubezpieczeniowe netto | (14 563) |
Koszty z tytułu prowizji i opłat | (754) |
Koszty odsetkowe | (2 046) |
Koszty akwizycji | (3 130) |
Koszty administracyjne | (6 609) |
Pozostałe koszty operacyjne | (3 873) |
Zysk z działalności operacyjnej | 7 092 |
Udział w wynikach finansowych netto jednostek wycenianych metodą praw własności | (1) |
Zysk brutto | 7 091 |
Podatek dochodowy | (1 719) |
Zysk netto, w tym: | 5 372 |
- zysk przypisywany właścicielom jednostki dominującej | 3 217 |
- zyski (straty) przypisywane właścicielom udziałów niekontrolujących | 2 155 |
2.4.3. Zmiany w zakresie konsolidacji funduszy inwestycyjnych
Z uwagi na uzyskanie kontroli nad funduszem PZU FIZ Akcji Focus, objęto go konsolidacją od 1 kwietnia 2018 roku.
Ponadto objęto konsolidacją nowo utworzone fundusze inPZU Inwestycji Ostrożnych, inPZU Obligacje Polskie (od 10 kwietnia 2018 roku) oraz inPZU Akcje Polskie, inPZU Akcji Rynków Rozwiniętych, inPZU Obligacji Rynków Rozwiniętych, inPZU Obligacji Rynków Wschodzących (od 10 maja 2018 roku).
24 grudnia 2018 roku zakończono likwidację funduszu PZU FIZ Aktywów Niepublicznych Witelo Fund. Do dnia likwidacji fundusz podlegał konsolidacji.
2.4.4. Transakcje pod wspólną kontrolą
24 kwietnia 2018 roku PTE PZU otrzymało decyzje KNF, wyrażające zgodę na przejęcie zarządzania Pekao OFE oraz Pekao DFE. 18 maja 2018 roku PZU PTE oraz Pekao PTE zawarły umowę przeniesienia przedsiębiorstwa, obejmującego m.in. działalność Pekao OFE oraz Pekao DFE, na które składa się zarządzanie Pekao OFE i Pekao DFE. Przejęcie przedsiębiorstwa nastąpiło ze skutkiem na 19 maja 2018 roku. Zgodnie z decyzją KNF datę rozpoczęcia likwidacji Pekao OFE wyznaczono na 1 sierpnia 2018 roku, a zakończenie likwidacji i połączenie aktywów Pekao OFE z aktywami OFE PZU „Złota Jesień” nastąpiło 12 października 2018 roku. Likwidacja DFE Pekao trwała od 19 maja 2018 i zakończyła się 28 września 2018 roku.
4 czerwca 2018 roku KRS zarejestrował podwyższenie kapitału zakładowego PFS w związku z podziałem przez wydzielenie (organizacyjne, funkcjonalne i finansowe) i przeniesieniem w rozumieniu art. 530 § 2 KSH oddziału agenta transferowego PZU CO (stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa) do PFS. Transakcję przeprowadzono na podstawie umowy zawartej 16 marca 2018 roku pomiędzy PZU, Pekao, PFS oraz PZU CO oraz planu podziału zawartego 27 lutego 2018 roku pomiędzy PZU CO (spółka dzielona) i PFS (spółka przejmująca). Wartość aktywów netto PZU CO przeniesionych do PFS wynosiła na dzień wydzielenia 7 mln zł. Od dnia wydzielenia usługi agenta transferowego świadczone dotychczas przez PZU CO są świadczone przez PFS.
6 września 2018 roku doszło do połączenia Elvity z NZOZ Trzebinia. Transakcje nie miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
2.4.5. Nabycie jednostki stowarzyszonej
15 listopada 2018 roku Alior Bank za kwotę 4 mln zł objął 2 510 udziałów o łącznej wartości nominalnej 125 500 zł stanowiących 20% udziałów w spółce GTR Finanse sp. z o.o. (obecnie PayPo sp. z o.o.).