Podstawowe trendy w polskiej gospodarce

Produkt Krajowy Brutto

Według wstępnego szacunku GUS, PKB w 2018 roku wzrósł realnie o 5,1%, najmocniej od 2007 roku. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego pozostawała konsumpcja gospodarstw domowych, która była o 4,6% większa niż w 2017 roku. Stabilnej i wysokiej dynamice konsumpcji sprzyjało zwiększające się zatrudnienie, spadek bezrobocia i wzrost realnych dochodów. Istotny wkład we wzrost gospodarczy wniosły również inwestycje w środki trwałe, których tempo wzrostu w 2018 roku przyspieszyło do 7,3% z 3,9% rok wcześniej – także dzięki inwestycjom publicznym współfinansowanym ze środków UE. Dynamikę PKB wspierał również wzrost zapasów. Pogorszenie koniunktury w niemieckim przemyśle i spowolnienie wzrostu gospodarczego w strefie euro nie sprzyjało natomiast wzrostowi polskiego eksportu, przy zasysaniu importu przez mocny popyt krajowy. Kontrybucja eksportu netto do dynamiki PKB była ujemna (-0,2 p.p.). 

Dekompozycja wzrostu PKB w latach 2015 – 2018

Źródło: GUS, wstępny szacunek PKB w 2018 roku z 28 lutego 2019 roku.

Rynek pracy i konsumpcja

W 2018 roku nadal – z punktu widzenia pracownika - poprawiała się sytuacja na rynku pracy. Rosło zatrudnienie i malała stopa bezrobocia, choć wolniej niż w ubiegłym roku. Jednocześnie przedsiębiorstwa zgłaszały trudności z obsadzeniem wakatów a wynagrodzenia rosły w stosunkowo wysokim tempie.

Najszybciej dostępne dane o rynku pracy pochodzą z sektora przedsiębiorstw. Przeciętne zatrudnienie wzrosło tam w 2018 roku o 168 tys. osób, wobec wzrostu o 266 tys. osób w roku 2017. W grudniu 2018 roku przeciętne miesięczne zatrudnienie w przedsiębiorstwach było wyższe niż rok wcześniej o 2,8%. Wzrost zatrudnienia, przy zmniejszaniu się liczby osób w wieku produkcyjnym, skutkował spadkiem stopy bezrobocia. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w grudniu 2018 roku 5,8% wobec 6,6% w grudniu 2017 roku. Odsezonowana stopa bezrobocia ekonomicznego (według Eurostat) na koniec 2018 roku wyniosła 3,5%, kształtując się poniżej średniej dla Unii Europejskiej (6,6% w grudniu 2018 roku). Skala spadku stopy bezrobocia w 2018 roku była jednak mniejsza niż w czterech wcześniejszych latach.

W tych warunkach, w 2018 roku wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w polskiej gospodarce wyniósł 7,0% wobec 5,7% w roku 2017. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw było w roku 2018 wyższe niż w roku 2017 o 7,1% wobec wzrostu o 5,9% w 2017 roku. Przy niższej niż w 2017 roku inflacji, pozwoliło to odnotować także wyższy realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia. Solidny wzrost realnych dochodów i wysoki poziom wskaźników zaufania konsumentów sprzyjały osiągnięciu stosunkowo wysokiego wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych w 2018 roku (4,6%).

Inflacja, polityka pieniężna i stopy procentowe

W 2018 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wzrosły średniorocznie o 1,6% wobec 2,0% w 2017 roku. W grudniu 2018 roku ceny konsumpcji były wyższe niż rok wcześniej o 1,1%, a inflacja bazowa netto (CPI bez cen żywności i energii) obniżyła się do 0,6% r/r. Przy niskiej inflacji bazowej w strefie euro przestrzeń dla podwyżek cen dóbr handlowych pozostawała ograniczona. Poza tym, luka popytowa w Polsce została domknięta stosunkowo niedawno. Presja inflacyjna z tym związana nie jest więc jeszcze mocna.

W 2018 roku oraz w styczniu i lutym 2019 roku Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych. Pozostały one na poziomie ustanowionym w marcu 2015 roku – referencyjna stopa procentowa wynosi 1,5%. Według RPP obecny poziom stóp procentowych ciągle sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. 

Finanse publiczne

Ministerstwo Finansów poinformowało, że deficyt budżetu państwa w 2018 roku wyniósł 10,4 mld zł, co jest wartością znacznie niższą od planu na poziomie 41,5 mld zł. Oznacza to, że deficyt budżetu państwa wyniósł jedynie 0,5% PKB. Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec grudnia 2018 roku wyniosło 954,2 mld zł, co oznaczało wzrost o 25,8 mld zł (+2,8%) od początku 2018 roku. Komisja Europejska prognozowała w listopadzie 2018 roku, że deficyt całego sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w 2018 roku spadł do 0,9% PKB. Polska w 2018 roku nie miała żadnych problemów z pozyskaniem rynkowego finansowania – Ministerstwo Finansów poinformowało, że na koniec roku prefinansowano ponad jedną czwartą potrzeb pożyczkowych zaplanowanych na 2019 rok.